Genealogische overzichten op deze internetpresentatie:

► Stamreeks Leijten-Mutsaers

► Kwartierstaat van Martin W.J. de Bruijn
► Stamreeks Van Heyst-De Bruijn
Zie verder ook de lijst van
► Genealogische bijdragen

Een beschrijving van het kamp uit de tijd dat Pieter Wijting daar verbleef vinden we in A.J. van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden 8 (N en O) (Gorinchem 1846) 445-446: 

     OMMERSCHANS, voorheen de SCHANS-TE-AVEREEST, voorm. schans, thans bedelaars- en strafkolonie van de Maatschappij van Weldadigheid, in Zalland, prov. Overijssel, arr. en 7 u. N.O. van Deventer, kant., gem. en 1 u. van Ommen.
      Deze schans, welke aangelegd was, ten einde het stroopen der Spanjaarden te beletten, was in 1628 eene redoute, welke men in overweging nam, om met vier bolwerken te vergrooten. Later is zij door den beroemden COEHOORN aanmerkelijk versterkt.
      – – –.
      De later verlatene schans werd, in het jaar 1824,[1] met de daarin gevonden wordende gebouwen en daartoe behoorende gronden, door ’s Lands Regering, aan de Maatschappij van Weldadigheid in vruchtgebruik gegeven, ten einde de bedelaars en landloopers daarin op te nemen, terwijl er voor een zeker aantal bedelaars een contract gesloten werd. Men stichtte hier een gebouw van ruim een halve morgen (ongeveer 5 v.r.) oppervlakte, en de luiaards en ledigloopers werden opgepakt en derwaarts gebragt. Na alle de van tijd tot tijd ontslagenen, bevinden er zich nog ruim duizend, behalve zes en tachtig, die nog tot straf aldaar verblijven; want deze kolonie kreeg weldra nog een ruimere bestemming; zij werd eene strafplaats voor onzedelijke, liederlijke meisjes en voor onwillige, ongehoorzame kolonisten. Deze laatsten worden hier, door berooving hunner vrijheid, door meerdere ontberingen en strengere vordering tot arbeid, voor hun slecht gedrag gestraft, maar ook, bij betuigd berouw en geblekene verbetering, wederom naar hunne vorige hoeven verplaatst. Het gesticht is inwendig in twee deelen gescheiden: links zijn de zalen voor de mannen, regts die voor de vrouwen, alsmede eene voor de kinderen. De keukens zijn in de hoeken der zalen, en de opzienerswoningen in het midden of in sommige hoeken der zalen, met eenen afzonderlijken ingang. Elke voormalige bedelaar, thans kolonist, heeft zijne eigene zitplaats op de banken die langs den muur loopen; onder deze zitplaats heeft hij eene lade en daarboven hangt zijne hangmat, welke des avonds naar beneden gelaten wordt. Op het middenplein is aan elke zijde een afzonderlijk gebouw, met twee werkzalen. Aan de manszijde zijn weefgetouwen, en op de bovenzaal werkplaatsen voor kleeder‑ en schoenmakers enz. Aan de vrouwenzijde wordt gesponnen en er is boven een vertrek voor naaisters enz. Hiertoe gebruikt men de vrouwelijke kolonisten, welke geen veldarbeid kunnen verrigten; doch zij, die sterk genoeg zijn, moeten op het veld werken. In de kinderzaal worden de kinderen van de weinige gehuwde kolonisten opgenomen, zoodra zij kunnen gaan, opdat zij de ouders niet van hun werk zouden houden. Zij zijn door een schut afgescheiden van het binnenplein der vrouwen. Boven de achterpoort vindt men het magazijn van kleeding, zijnde de kledingstukken door de kolonisten zelve vervaardigd, vooral gedurende den wintertijd.
      – – –.
      Men heeft hier eene school, welke, tweemaal daags, door de kinderen bezocht wordt. Des avonds moeten niet alleen de jonge lieden, die des daags op de akkers werkzaam zijn, maar ook de volwassenen deel aan het schoolonderrigt nemen, met dien verstande, dat op den eenen dag de mannen en op den anderen de vrouwen zich te dien einde vereenigen.

[7] M. Mathijsen, Waarde Van Lennep. Brieven van De Schoolmeester, toegelicht door Marita Mathijsen (Amsterdam 1977) 122-123 (brief vanuit Londen van 15 april 1848).

Doch, ’t geen mij boven maat verontwaardigt, is dat zulk zwak en slap en flaauw gespuis, als ’t Leidsch gemeen, zulk ziekelijk en aangestoken pooieraars volkjen, zulk besmet vee, ’t geen uit wandelen gaat met drie neusgaten en geen neus;[6] dat zulk verpest ongediert zonder verhemelte mede, naar mij ’t dagblad aankondigt, den Godtergenden dwaalschreeuw, den oproer-gil dezer eeuwen uit het stinkend en schorgezopen keelgat al huilend durft voortrochelen, ja dit gaat verstand en geduld te boven! Verdwijn, ongeneesbaar gebroed, in den draf der stedelijke huisjens ....[7]